Tag archieven: literatuur

Extreem luid & ongelooflijk dichtbij

Foer, Jonathan Safran – Extreem luid & ongelooflijk dichtbij

De vader van Oskar is omgekomen bij de aanslagen op het WTC. In de zijlijn van het verhaal waan je je in de nadagen ervan en deze maken het verhaal loodzwaar. Foer weet echter op een briljante manier lucht in het geheel te brengen.

De negenjarige Oskar – hoofdpersoon in het boek – is een ‘Groot Ontdekkingsreiziger’ en uitvinder, ontwerper, francofiel, slagwerker, schrijver, archeoloog, verzamelaar en meer. De jongen is puur, eerlijk en soms heerlijk kinderlijk rechtlijnig. Hij vindt in een vaas, erfstuk van zijn vader, een sleutel. Bij een sleutel hoort een slot, redeneert hij, dus gaat hij op zoek. De naam Black is zijn enige aanknopingspunt en hij besluit iedereen in New York met die achternaam te bezoeken. De zoektocht is een tocht vol ontmoetingen; ontwapenend, hilarisch, grappig, lief, onverwacht; ongeloofwaardig geloofwaardig.

Of de man die niet praat echt bestaat, is niet relevant, hij is aanwezig. Naast oma is hij een van de vaste steunpilaren van Oskar. Het verhaal van opa en oma plaatst de zoektocht van Oskar in een grotere context, een lijn die teruggaat naar het Duitsland vlak voor de tweede wereldoorlog waar opa en oma elkaar ontmoet hebben of lag het toch anders?

Oskar zit vol uitersten, er zijn geen grijstinten. Soms is hij intens verdrietig, daarna vol levenslust. Hij is een irritante wijsneus, een filosoof, een denker en realist tegen beter weten in. Hij berekende dat het zoeken naar het slot eigenlijk – alleen al in tijd – een onbegonnen taak is, en gaat toch beginnen.  

Foer spint het denken van Oskar uit. Heerlijk lang tegen het langdradige af volg ik als lezer de kronkels in het denken van het veel te slimme kind. Oskar is op zoek; ik als lezer moet zoeken om verbanden te blijven zien. Het genot van nakauwen, terugbladeren en herlezen. Geen boek dat ik even tussen de bedrijven door kan lezen. Ik moet mijn hoofd erbij houden anders ontgaat me te veel. Dit boek is van een ongekende schoonheid! Een eerlijk zoeken naar hoe om te gaan met intens verdriet vanuit een enorme levenskracht. Absoluut waard om gelezen te worden.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies

Een film met Sophia

Koch, Herman – Een film met Sophia

Stanley Forbes is een oudere regisseur en teruggekeerd in ons land. Zijn ster is dalend en in Nederland wordt er met een schuin oog naar hem gekeken. Stanley is geen gemakkelijk mens, hij weet dat hij op zijn retour is qua populariteit en kan dat geen plaats geven. Zijn laatste film in de VS was een regelrechte flop. 

Dan ontmoet Stanley Sophia, de dochter van de bekende schrijver Karl Hermans. Hij vindt haar beeldschoon en verzint ter plekke een nieuwe mozaïekfilm waarvoor hij haar kan casten. In de diverse terugblikken komen we er als lezers achter hoe de film tot stand is gekomen en kunnen ‘meegenieten’ hoe rancuneus de filmwereld is. Omdat manipulatie ook Stanley niet vreemd is, krijgt hij de ouders van de 17-jarige Sophia zover met de film akkoord te gaan. Maar hoe zich tot het meisje te verhouden? Hij meet zich de rol van vaderfiguur aan, maar merkt al snel dat hij meer dan gewone affectie voor het meisje voelt. Tijdens het draaien van de film ergert hij zich dan ook buitengewoon aan een beginnende verhouding tussen Michael Bender, de mannelijke hoofdrolspeler, en Sophia…

‘Een film met Sophia’ is geen gemakkelijk boek. Koch maakt het ons in hoofdstuk één al moeilijk om in het verhaal te komen. Een heel hoofdstuk lang lezen we de bespiegelingen van Stanley om onder een afspraak uit te komen. Ik citeer hierbij een stukje van Kochs hoofdpersoon Stanley: “Bij een boek is de eerste bladzijde voldoende, het is niet zoals bij een film, we hebben het boek nog niet gekocht, we kunnen het na de eerste bladzijde en misschien wat bladeren terugleggen op de stapel… Ik moest aan de middelbare school denken, aan die gelukzalige tijd waarin ik van elke Nederlandse roman alleen de eerste bladzijde las en daarna het uittreksel.” Zo was het bij mij ongeveer met Kochs ‘Een film met Sophia’. 

Kochs roman laat zich in wezen vertellen op twee A4’tjes. Wanneer je dan toch 276 pagina’s nodig hebt om het verhaal te vertellen aan je lezers, moet je meer geven dan een zwak non-plot. Een schrijver heeft m.i. de plicht om je als lezer het verhaal in te trekken, maar met het vullen van een flinterdunne verhaallijn met mooischrijverij blijkt dat voor Koch te moeilijk. Achtergronden van de karakters en waarom ze zo zijn geworden is wel een goede optie, maar daar doet Koch nauwelijks aan. We moeten het eindeloos zoeken in Stanleys, soms warrige, gedachten. Gelukkig maken Kochs inzoomen op het massatoerisme, de manier waarop we fotograferen en zijn cynische humor wel wat goed.

‘Een film met Sophia’ van Herman Koch, een boek vol fraai technisch Nederlands, maar al met al een weinig boeiend verhaal. Kies liever een van zijn betere romans.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies

Als de doden niet herrijzen

Kerr, Philip – Als de doden niet herrijzen

Het verhaal speelt in 1936, het jaar waarin de Olympische Spelen in Berlijn werden gehouden. Bernie Gunther is een privédetective, werkzaam in het luxueuze Adlon-hotel te Berlijn en voormalig politieagent van de Kriminal-polizei. Gunther wordt ingehuurd door een rijke industrieel, Herr Six. Zijn dochter en haar echtgenoot zijn vermoord door de nazi’s en daarbij is een zeer waardevolle halsketting uit de kluis van het echtpaar gestolen. 

Terwijl Bernie de zaak onderzoekt, blijkt het geheel complexer dan het in eerste instantie lijkt. Behalve de ketting zijn er ook mogelijk belastende papieren gestolen, waardoor Six in de problemen kan raken. Het wordt allemaal nog spannender als blijkt dat er nieuwe Duitse machthebbers, waaronder Heydrich en Goering, bij de affaire betrokken zijn. Bernie maakt tijdens het onderzoek kennis met een aantal nogal onsmakelijke types voordat hij enig zicht krijgt op het waarom van de moorden en de diefstal. Hoewel dat niet echt bij het onderzoek hoort heeft hij een ‘ontmoeting’ met Six’ vrouw, een Duitse filmster. Samen met een gast van het hotel, de Joods-Amerikaanse activiste Noreen Charalambides, raakt Bernie betrokken bij het organiseren van een boycot van de komende Spelen, waarvoor Charalambides de nodige interviews wil afnemen. Maar dat wordt Gunther door de betrokken, volop van de ‘Spelen’ profiterende partijen, niet in dank afgenomen.

Pas na de oorlog, die Bernie door ‘flexibel’ te zijn overleeft, wordt het geheel hem in Havana, Cuba, duidelijk… 

‘Als de doden niet herrijzen’ is een ongebruikelijk boek. Kerr creëert een opmerkelijk levendig beeld van het Berlijn uit de vooroorlogse nazi-tijd. De stijl is bot en hard met veel fysiek geweld en het verhaal geeft een vrij zuiver psychologisch portret van Duitsland voor en tijdens de oorlog. Daardoor is ‘Als de doden niet herrijzen’ meer dan zomaar een misdaadroman. Het is een genoegen om het door Bernie Gunthers zelf vertelde verhaal te lezen, vooral ook door de droge humor en zijn gevatte antwoorden op de meest tricky situaties. Het plot is vol verrassingen met de nodige kruisverbanden. ’Als de doden niet herrijzen’ van Philip Kerr is een doordachte, meeslepende roman en terecht een literaire thriller genoemd.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies, Thrillers

Het Diner

Koch, Herman – Het Diner

Paul Lohman wordt door zijn broer Serge, samen met zijn vrouw Claire, uitgenodigd te gaan dineren in een posh restaurant. Uiteraard wordt Serge, serieus kandidaat voor het premierschap, vergezeld door zijn vrouw Babette. Tijdens het luxe zesgangen-diner wordt gesproken over allerlei triviale onderwerpen, maar het belangrijkste onderwerp waarvoor ze eigenlijk elkaar ontmoeten – de kinderen – wordt angstvallig vermeden. 

Rick en Michel, beide vijftien jaar oud, hebben zich na een schoolfeest ernstig misdragen. Ze hebben een dakloze vrouw gemolesteerd, haar bekogeld en uiteindelijk in brand gestoken. De vrouw is daarbij overleden. Tijdens het tv-programma ‘Opsporing Verzocht’ werden onduidelijke bewakingscamera-beelden van het voorval getoond, waarop zowel Paul en Claire als Serge en Babette hun zoon herkenden. 

Daarmee staan ze voor een dilemma: moeten ze de jongens aangeven en hopen op de goede afloop van een proces, of moet er worden gezwegen om zo de beide jongens te beschermen? Hoe ver moet die bescherming gaan? Wat moet je doen als je kind echt iets verschrikkelijks heeft gedaan? En hoe zit het eigenlijk met Beau, de geadopteerd andere zoon van Serge en Babette?

Koch laat het verhaal vertellen door Paul Lohman. Daarbij beperkt Paul zich niet alleen tot het verslaan van het diner, maar vertelt ons ook belangrijke dingen uit zijn verleden. Werkelijk kostelijk is de beschrijving over wat er tijdens het uitgebreide diner zoal plaatsvindt. Het jargon, hoe de bediening zich uitslooft voor Serge, immers de aanstaande premier van Nederland, en hoe Serge zich in die aandacht wentelt. Het is een vondst van Koch hoe hij ons bij de hand neemt tijdens de zes gangen van het diner en daardoor een structuur aanbrengt in het verhaal, dat zich steeds net wat anders ontwikkelt dan verwacht. 

‘Het Diner’ is al meer dan twaalf jaar geleden geschreven door Herman Koch, maar is door zijn opzet nog steeds zeer actueel. De begrippen ‘thriller’ en ‘pageturner’ passen m.i. niet echt op deze roman, daarvoor is het verhaal te intelligent en boeiend geschreven. Soms wil je zelfs echt even terugbladeren.

‘Het Diner’ van Herman Koch, terecht bekroond met de NS Publieksprijs. Zeer aanbevolen.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies

Fahrenheit 451

Bradbury, Ray – Fahrenheit 451

In een toekomst die dichtbij kan zijn, over 5 jaar, 30 jaar, of nooit, is Guy Montag een brandweerman. Het takenpakket van de brandweer is wel een tikje anders dan we kennen. In plaats van branden te bestrijden, bestrijdt de brandweer nu boeken en eigenlijk alles wat geschreven is. Dat gebeurt buitengewoon efficiënt door alle boeken én het huis daar omheen te verbranden. 

Bij Guy Montag dooft langzaam maar zeker de gedrevenheid in zijn werk, iets wat de overheid en zeker zijn commandant Beatty niet graag zien. Dan ontmoet hij Clarisse McClellan, een nieuw buurmeisje dat helemaal niet angstig voor hem is. Door haar onschuldige opmerkingen – ze is sociaal onaangepast, maar dat hindert haar en haar ouders helemaal niet – raakt zij een verborgen snaar bij Montag, waardoor hij anders naar de wereld gaat kijken. Hij ziet nu hoe de mensen om zich heen zich volkomen laten leiden door de programma’s die de regering hun aanbiedt op de wandvullende schermen die iedereen heeft. Wanneer dan Clarisse plotseling verdwijnt en zijn afgestompte vrouw Mildred zelfmoord probeert te plegen, lukt het hem niet langer om zijn nieuwe inzichten te verbergen. Zijn commandant grijpt in en Guy moet zijn eigen woning verbranden, waarna hij doordraait. Zijn leven loopt nu serieus gevaar… 

Zestig jaar na de oorspronkelijke publicatie staat Ray Bradbury’s ‘Fahrenheit 451’ nog als een huis en heeft een boodschap die helemaal relevant is. Ray Bradbury neemt ons mee naar een toekomst waarin boeken verboden zijn en waar de overheid het volk onverschillig houdt door het uitzenden van ‘hersenloze’, maar zeer doordachte entertainment-uitingen.

Hoewel boeken nu niet worden verbrand, is Ray Bradley profetisch geweest over hoe vluchtig en/of manipulerend mediagebruik de samenleving kan raken.
‘Fahrenheit 451’ is een spannend én sterk geschreven, dystopische roman, maar Bradley laat ons niet met een inktzwart wereldbeeld achter. Naarmate het verhaal vordert, krijgen we toch weer een beetje hoop. Montag ontmoet, terwijl een oorlog uitbreekt, mensen die zelf nadenken, zich willen ontwikkelen, boeken onthouden en weer in contact staan met de natuur. En daardoor is de totale vernietiging van de stad geen einde, maar misschien juist een hoopvol begin.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies, SF & Fantasy

Zwarte schuur

De Jong, Oek – Zwarte schuur

Kunstschilder Maris Coppoolse is met Fran op de opening van zijn overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum. De knappe, imposante Zeeuw is eigenlijk niet zo dol op al die mensen. Hij is teruggetrokken, houdt niet van praatjes voor de vaak, voelt zich in gezelschap vaak gespannen en knijpt er regelmatig tussenuit. De 15 zalen met zijn werk maken veel indruk. De internationale pers is lyrisch totdat in een groot artikel naar aanleiding van zijn schilderij ‘The Dark Barn’ een noodlottige situatie met een meisje uitgebreid wordt beschreven, een incident dat Maris zijn hele leven met zich mee torst. Iedereen is in shock, Maris is een moordenaar. Niemand behalve Fran wist ervan. Maris staat op het toppunt van zijn roem en stort in één klap van zijn voetstuk.
Hij gaat terug naar zijn verleden op Walcheren en wordt uitgekotst door de broers van het overleden meisje Matty. Zijn (stief)kinderen weten niet om te gaan met de situatie en de verhouding met Fran staat op scherp door drankmisbruik en driftbuien. Het is één grote worsteling om met zichzelf en zijn omgeving in het reine te komen. Of hem dat lukt …

Een ontluisterend boek over hoe een leven kan worden getekend door één catastrofale gebeurtenis. Hoe ga je om met de donkere kanten die in je rugzak zitten? De schrijfstijl is levendig, zonder franje, zonder metaforen, met scherpe observaties. De Jong schrijft verhalende literatuur. Hij spint situaties, relaties en gevoelens uit tot in de kleinste details en dat wordt niet saai. Hij schept spanning door te spelen met tijd: hij opent met het heden, maakt een sprong naar het verleden en gaat dan chronologisch verder. Hij gebruikt ‘open plekken’: niet-ingevulde stukken info die de lezer triggeren. Gebeurtenissen, handelingen beschrijft hij in de ruimte wat het verhaal sfeervol en spannend maakt: de intimiteit van de slaapkamer met op de achtergrond de bruisende zee en vlagerige wind.
Thema’s: naast de verwerking van een jeugdtrauma, de dalen en hoogtepunten binnen  een relatie, het omgaan met roem, de zinnelijkheid want vrouwen houden van de hunk Maris en dat is wederzijds.
Er is nog veel meer te schrijven over dit meesterlijke boek maar het moet vooral gelezen worden.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies