Koch, Herman – Een film met Sophia
Stanley Forbes is een oudere regisseur en teruggekeerd in ons land. Zijn ster is dalend en in Nederland wordt er met een schuin oog naar hem gekeken. Stanley is geen gemakkelijk mens, hij weet dat hij op zijn retour is qua populariteit en kan dat geen plaats geven. Zijn laatste film in de VS was een regelrechte flop.
Dan ontmoet Stanley Sophia, de dochter van de bekende schrijver Karl Hermans. Hij vindt haar beeldschoon en verzint ter plekke een nieuwe mozaïekfilm waarvoor hij haar kan casten. In de diverse terugblikken komen we er als lezers achter hoe de film tot stand is gekomen en kunnen ‘meegenieten’ hoe rancuneus de filmwereld is. Omdat manipulatie ook Stanley niet vreemd is, krijgt hij de ouders van de 17-jarige Sophia zover met de film akkoord te gaan. Maar hoe zich tot het meisje te verhouden? Hij meet zich de rol van vaderfiguur aan, maar merkt al snel dat hij meer dan gewone affectie voor het meisje voelt. Tijdens het draaien van de film ergert hij zich dan ook buitengewoon aan een beginnende verhouding tussen Michael Bender, de mannelijke hoofdrolspeler, en Sophia…
‘Een film met Sophia’ is geen gemakkelijk boek. Koch maakt het ons in hoofdstuk één al moeilijk om in het verhaal te komen. Een heel hoofdstuk lang lezen we de bespiegelingen van Stanley om onder een afspraak uit te komen. Ik citeer hierbij een stukje van Kochs hoofdpersoon Stanley: “Bij een boek is de eerste bladzijde voldoende, het is niet zoals bij een film, we hebben het boek nog niet gekocht, we kunnen het na de eerste bladzijde en misschien wat bladeren terugleggen op de stapel… Ik moest aan de middelbare school denken, aan die gelukzalige tijd waarin ik van elke Nederlandse roman alleen de eerste bladzijde las en daarna het uittreksel.” Zo was het bij mij ongeveer met Kochs ‘Een film met Sophia’.
Kochs roman laat zich in wezen vertellen op twee A4’tjes. Wanneer je dan toch 276 pagina’s nodig hebt om het verhaal te vertellen aan je lezers, moet je meer geven dan een zwak non-plot. Een schrijver heeft m.i. de plicht om je als lezer het verhaal in te trekken, maar met het vullen van een flinterdunne verhaallijn met mooischrijverij blijkt dat voor Koch te moeilijk. Achtergronden van de karakters en waarom ze zo zijn geworden is wel een goede optie, maar daar doet Koch nauwelijks aan. We moeten het eindeloos zoeken in Stanleys, soms warrige, gedachten. Gelukkig maken Kochs inzoomen op het massatoerisme, de manier waarop we fotograferen en zijn cynische humor wel wat goed.
‘Een film met Sophia’ van Herman Koch, een boek vol fraai technisch Nederlands, maar al met al een weinig boeiend verhaal. Kies liever een van zijn betere romans.
