Maandelijks archief: oktober 2022

Nacht voor het feest

Stanišić, Saša – Nacht voor het feest

Morgen is het feest in het dorp Fürstenfelde. Het feest van de heilige Anna. De voorbereidingen zijn in volle gang.

Saša Stanišić schept een eigen dromerig sprookjesachtig universum met de verhalen rond de voorbereiding, het dorp en de bewoners. Stanišić neemt allerlei perspectieven in. Het perspectief van mevrouw Kranz bijvoorbeeld; zij loopt met haar schildersezel het meer in. De veerman is dood maar doet zijn verhaal. Vrienden drinken zich moed in in de garage die als bar dienstdoet. Een vos is op jacht naar kippen. Anna krijgt een astma-aanval. De heer Schramm koopt sigaretten. Hoofdpersonen uit oude dorpsverhalen komen tot leven. De omringende bossen krijgen een eigen stem. Het zijn allemaal verhalen vol verwondering, soms met bruut geweld, soms hilarisch met kenmerken van het oude communistische leven. De verhalen zijn ontnuchterend. Stanišić maakt het niet mooier dan het is. De nieuwe wereld met de beloften van dien is nog ver weg. Het is knap dat een allegaartje van verhalen een eigen poëtische wereld vormt. Binnen de context van het feest trekt Stanišić de lezer mee naar het eigenaardige leven in het dorp. Een dorp dat zoekt naar een toekomst.

Stanišić moet dol op geschiedenis zijn. In het boek toont de geschiedenis zich in het heden. Eenzelfde plek hebben  eeuwenoude verhalen die het huidige verhaal diepte geven. Zo wordt een boom meer dan een boom, een toren is niet alleen een toren, het huis toont meerdere levens. De geschiedenis rond deze plekken is voelbaar, is te ontmoeten, is te herbeleven. Als een archeoloog pelt Stanišić de lagen van de oude tijd, oorlogen, vrede, de eenwording af. Jammer dat de gebeurtenissen in het verre verleden in een semi-oude taal zijn weergegeven in een semi-Oudduits lettertype. Het leidt af, stoort het verhaal, remt het lezen.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Greenwood

Christie, Michael – Greenwood

Het is 2038. De wereld wordt geteisterd door ‘de grote verdorring’.  Bomen en bossen zijn zeldzaam, er zijn insectenplagen, stofstormen zijn eerder norm dan een zeldzaamheid, ziekten bedreigen de mensheid, mensen moeten stofmaskers dragen, boeken zijn grondstof voor filters geworden. De wereld is in verval.

Het beeld dat Michael Christie schetst, is zo realistisch dat je huivert bij de gedachte wat er allemaal niet kan gebeuren. Zonder belerend te zijn geeft Christie heel veel informatie over bomen, schimmels in de bodem, de samenwerking van schimmels, hout- en voedselproductie, bomen als windkering en over bomen en bossen als heiligdom. Impliciet waarschuwt hij zonder opgeheven vingertje tegen de gevaren van ontbossing. Op het eiland Greenwood staat een van de zeldzaam overgebleven oerbossen. Jacinda – Jake – Greenwood is daar bosgids. Dat Jacinda’s achternaam gelijk is aan de naam van het eiland lijkt in eerste instantie toeval. Tot haar ex, een advocaat, denkt te kunnen bewijzen dat Jacinda de enige erfgenaam is van het familiekapitaal inclusief het eiland. De vraag is natuurlijk: klopt het dat Jacinda familie is en recht heeft op de erfenis. De familiestamboom is niet zo eenduidig.

Het verhaal loopt in eerste instantie terug in de tijd naar het begin, naar oma. Terugkijkend als de jaarringen van een boom die teruggaan naar de kern. Een verhaal vol verrassingen. Michael Christie vlecht de verschillende verhaallijnen briljant door elkaar heen en neemt de lezer mee naar een bomenkathedraal, naar niets ontziende houthakkers, naar broers die geen broers zijn, naar een milieuactiviste, een soldaat die terugkeert, een vondeling en een dagboek. Het zijn lang niet allemaal bloedverwanten die een hoofdrol spelen in deze geschiedenis. Afzonderlijke verhalen als op zichzelf staande jaarringen in een groter geheel.

Het tweede deel van het boek begint in de kern van het hout en eindigt weer in 2038, de bast van de boom. Het verhaal gaat heen en weer terug waardoor heden en verleden aan elkaar verbonden wordt. Bomen die tijd vastleggen.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Het boek van Bod Pa

Quintana, Anton – Het boek van Bod Pa

Bod Pa is gekleed in een stinkende oude jas, draagt laarzen waarvan de oorspronkelijke kleur door al het lapwerk niet meer zichtbaar is en rijdt op een klein paardje. Bod Pa reist, wat heel ongebruikelijk is, alleen over de eindeloze vlakten. In zijn kielzog zwerven een wilde wolf en raaf met hem mee.

Bod Pa is een dwerg, dichter, zanger, sjamaan en zwaardvechter. Hij heeft de reputatie onoverwinnelijk te zijn. Dat trekt collega zwaardvechters aan die de eer willen verwerven Bod Pa te hebben verslaan. Bod Pa zoekt het gevecht niet op. Is een duel echter niet te voorkomen dan is Bod Pa meedogenloos. Tweemaal wordt de uitslag van zo’n gevecht gemeld; Bod Pa leeft nog.

Bod Pa is als sjamaan gevraagd te komen om Perregrin te genezen. Het been van de jongen breekt steeds, geneest niet. Perregrin moet erg aan Bod Pa wennen. Bod Pa heeft zo zijn eigen aanpak. Bod Pa en Perregrin maken tochten vol ontberingen. Perregin durft steeds meer te vragen. Vragen over de zin van het bestaan. Bod Pa geeft geen antwoorden, hij zet aan tot zelf nadenken. Antwoorden moeten verworven worden. Om Perregrin tot inzicht te brengen daagt Bod Pa uit, is hij onvoorspelbaar, raadselachtig en vreemd.  Bod Pa laat in al zijn onnavolgbaarheid Perregrin de noodzaak zien om te veranderen en de verantwoording voor zichzelf te pakken. Perregrin wil in eerste instantie niet maar omarmt uiteindelijk die noodzaak. Zijn been geneest.

Anton Quintana dwingt de lezer met intuïtie te lezen. Niets is wat het lijkt. De uitspraken van Bod Pa zijn verwarrend, tegenstrijdig, filosofisch, magisch of onzinnig. Bod Pa spreekt in raadsels; even plat als diepzinnig, even leerzaam als humoristisch. Nergens is het belerend. Nergens wordt het zweverig. Quintana speelt moeiteloos met contrasten, met paradoxen, met uitersten. Uiterst compacte poëzie uit de mond van Bod Pa staat tegenover uitweidingen over de Aziatische grootheid van de natuur met vermoeiend veel woorden. In het laatste ligt een klein minpuntje van het boek.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies