Stanišić, Saša – Nacht voor het feest
Morgen is het feest in het dorp Fürstenfelde. Het feest van de heilige Anna. De voorbereidingen zijn in volle gang.
Saša Stanišić schept een eigen dromerig sprookjesachtig universum met de verhalen rond de voorbereiding, het dorp en de bewoners. Stanišić neemt allerlei perspectieven in. Het perspectief van mevrouw Kranz bijvoorbeeld; zij loopt met haar schildersezel het meer in. De veerman is dood maar doet zijn verhaal. Vrienden drinken zich moed in in de garage die als bar dienstdoet. Een vos is op jacht naar kippen. Anna krijgt een astma-aanval. De heer Schramm koopt sigaretten. Hoofdpersonen uit oude dorpsverhalen komen tot leven. De omringende bossen krijgen een eigen stem. Het zijn allemaal verhalen vol verwondering, soms met bruut geweld, soms hilarisch met kenmerken van het oude communistische leven. De verhalen zijn ontnuchterend. Stanišić maakt het niet mooier dan het is. De nieuwe wereld met de beloften van dien is nog ver weg. Het is knap dat een allegaartje van verhalen een eigen poëtische wereld vormt. Binnen de context van het feest trekt Stanišić de lezer mee naar het eigenaardige leven in het dorp. Een dorp dat zoekt naar een toekomst.
Stanišić moet dol op geschiedenis zijn. In het boek toont de geschiedenis zich in het heden. Eenzelfde plek hebben eeuwenoude verhalen die het huidige verhaal diepte geven. Zo wordt een boom meer dan een boom, een toren is niet alleen een toren, het huis toont meerdere levens. De geschiedenis rond deze plekken is voelbaar, is te ontmoeten, is te herbeleven. Als een archeoloog pelt Stanišić de lagen van de oude tijd, oorlogen, vrede, de eenwording af. Jammer dat de gebeurtenissen in het verre verleden in een semi-oude taal zijn weergegeven in een semi-Oudduits lettertype. Het leidt af, stoort het verhaal, remt het lezen.
