Auteursarchief: Buur

by | 9 april 2024 · 15:12

Het achtste leven

Haratischwili, Nino: Het achtste leven (voor Brilka)

Het boek bestaat uit acht delen waarin steeds één lid van de Georgische familie Jasji uitgelicht wordt. Het leven van Statia, Christine, Kostja, Kitty, Elene, Daria, Nitsa wordt beschreven. Het achtste leven, van Brilka, moet grotendeels nog geleefd worden.

Nitsa is de tante van Brilka, ze woont uiteindelijk in Berlijn. Ze vertelt na een zware innerlijke strijd het familieverhaal vol ongeluk, haat en dromen in een tijd van oorlog, onderdrukking, corruptie, willekeur en goddelijke chocolade. Een verhaal waar mannen de dienst uitmaken en vrouwen moeten vechten voor een eigen plek. Een verhaal waar beslissingen vanuit de machthebbers catastrofale gevolgen heeft voor de bevolking.

Nino Haratischwili geeft veel informatie over de tijd waarin de verhalen zich afspelen. Ze doorspekt de informatie ook met gebeurtenissen op wereldniveau. Dat is fijn, zo refereert het verhaal van de familie aan herkenbare feiten en brengt het dichtbij. Ik weet bijvoorbeeld nog dat ‘Hotel California’ uitkwam en zo wordt mijn context geplaatst naast die van de familie, wat het contrast verontrustend helder maakt.

Haratischwili laat Nitsa naar waarheden tussen alle leugens van de Russische geschiedenis zoeken, om te ontdekken dat de waarheid pijn doet. Ze stuurt de verwachtingen van de lezer door doorkijkjes naar de toekomst te geven, Brilka direct aan te spreken en eigen gedachten en gevoelens te beschrijven. Haratischwili schrijft zo betrokken dat de personages, ook de bijfiguren, reële mensen worden. Angstaanjagend echt.

Haratischwili maakt je deelgenoot van een tijd vol veranderingen en geeft daarmee zicht op het complexe heden. Bijna 1300 pagina’s, geen bladzijde te veel!

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies

Getagd als , , , , , , , ,

by | · 15:07

Gaan, ging, gegaan

Erpenbeck, Jenny – Gaan, ging, gegaan

Op de Oranienplatz in Berlijn bivakkeren vluchtelingen. Richard heeft geen idee wie de vluchtelingen zijn en waar ze vandaan komen. Bij een volgend bezoek is het kamp opgeheven en zijn de vluchtelingen ondergebracht in een oud bejaardenhuis. Richard gaat daarnaartoe.

Hij wint het vertrouwen van de vluchtelingen en luistert naar hun verhalen: verhalen over families die verjaagd, uit elkaar gerukt of vermoord zijn. Over oorlog, vluchten en opvangkampen. Over onvoorwaardelijke kameraadschap en trouw. Als Richard vraagt wat de vluchtelingen willen, hoort hij maar één ding: ze willen werken.

Werken mogen ze echter niet. Ze moeten de asielprocedures afwachten. Procedures die voor alle Europese landen hetzelfde zijn, maar overal anders worden geïnterpreteerd. Politici praten niet over mensen, concludeert Richard, ze kijken naar welk ander land verantwoordelijk gehouden kan worden en schuiven elkaar de vluchtelingen toe.

Het was, beseft Richard, nog niet eens zo lang geleden dat vluchten, elders het geluk zoeken, iets was van de Duitsers zelf. De muur is nog maar net weg. Duitsland is nog niet zo lang geleden herenigd. Weggaan van jouw geboortegrond is trouwens van alle tijden. De oude Grieken vestigden zich tot diep in Afrika. Richard kan dat weten; hij was professor klassieke filologie.

Jenny Erpenbeck verweeft de verhalen van de vluchtelingen met het leven van Richard en daarmee met de recente geschiedenis van Duitsland. Zo worden hun verhalen toegankelijk en krijgen de vluchtelingen een gezicht, terwijl het ongemak door hun verhalen tijdens het lezen groeit.

Een realistische schets van het leven van vluchtelingen en hoe zij tegen een muur aanlopen.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Getagd als , , , , , , ,

by | · 15:03

Voor het eerst

Van Veen, Herman – Voor het eerst, verhalen over ouder worden.

Herman van Veen rijgt speels de ene anekdote aan de andere. Een verhaaltje van een paar regels, soms een halve bladzijde.

Van Veen hoeft, zegt hij, alleen maar zijn ogen dicht te doen om zijn herinneringen te zien, hij kijkt naar binnen. Hij zoekt geen herinneringen, ze komen voorbij, hij hoeft ze alleen maar te plukken. Zijn goede geheugen levert eindeloos veel verhaaltjes. Hij vertelt associatief, soms is een enkel woord voldoende om van de hak op de volgende tak te springen.

Van Veen beheerst het talent ‘luchtigheid’, ook bij ingrijpende ervaringen. Hij raakt het aan, zet in een paar zinnen de kwestie neer en gaat verder. De lezer zal zelf moeten invullen. Er woonden bijvoorbeeld in de context van de Tweede Wereldoorlog veel Joden in de buurt waar hij opgroeide. Hij vertelt dat zijn zus op haar zestiende een kind krijgt en dat is het. Soms werkt het korte en bondige wel. Het lukt hem bij mij angst op te roepen als hij schrijft dat op vier mei in de stilte geluisterd wordt of de oorlog terugkomt. Verdriet uit van Veen met een omweg. Er staat bij elk optreden een witte vergeet-mij-niet-roos op de piano om zijn vriend te gedenken die aan leukemie stierf.

Mijn bewondering voor Herman van Veen de zanger, de muzikant doet mij doorlezen. Ik herken hem en ben tegelijkertijd teleurgesteld. Wat wil hij vertellen? Het is me te oppervlakkig, het positief luchtige is te vermoeiend. Een boek is geen liedtekst.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Getagd als , , , , ,

by | · 15:00

Nooit ziek geweest

Dijkshoorn, Nico – Nooit ziek geweest

Klaas is de vader van Nico. Nico kan niets goed doen bij Klaas. Nico deugt niet. Hij speelt namelijk geen honkbal net als zijn vader en twee jongere broers, maar voetbal. Nico is daarom een uitslover, een huilebalk.

Nico vertelt. Hij schetst Klaas als een narcist die anderen constant gebruikt ter meerdere eer en glorie van zichzelf. Alles draait om ‘Klaassie’. Klaas denkt dat hij bij iedereen geliefd is, dat hij een geziene gast is en dat iedereen naar hem uitkijkt. Hij denkt dat hij een totaal vrije geest is. Hij schept op over wat hij allemaal kan en gepresteerd heeft, dramt net zolang door tot hij zijn gelijk heeft gehaald en is voortdurend overtuigd van zichzelf. Hij vertelt lachend aan iedereen over zijn ‘grappen’ en hoe hij een ander weer eens belachelijk gemaakt heeft. Klaas is gemeen onder het mom van een lolletje. Hij is vals maar Klaas zelf denkt dat hij de leukste is en dat iedereen om hem lacht.

Het verhaal irriteert mij al snel. Het is oppervlakkig, herhaalt zich en levert niets op. Ik zit niet te wachten op zoveel egoïsme, op zoveel dom gedrag. Als het gedrag van Klaas al humor is dan is dat niet aan mij besteed.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Getagd als , , , , , , , ,

by | 19 december 2023 · 15:48

De spion en de verrader

Ben Macintyre – De spion en de verrader

Na urenlange interviews met voormalig dubbelspion Oleg Gordievsky schreef Ben Macintyre een verhaal dat leest als een thriller. Het is bijna niet te geloven dat dit allemaal echt is gebeurd. Dit kun je niet verzinnen en zou je het hebben verzonnen dan zou het ongeloofwaardig zijn.

Oleg Gordievskys vader was bij de geheime dienst van Stalin; zijn broer zit bij de KGB en hijzelf klimt snel op binnen de organisatie. Hij komt te werken op de ambassade van Denemarken. Daar ziet hij hoe de westerse maatschappij functioneert en geniet ervan. Het leven in het westen is totaal anders dan wat er in zijn vaderland over het westen verteld wordt. Na het neerslaan van de Praagse Lente concludeert hij dat het Russische systeem helemaal niet het beste voorheeft met de mensheid. De schellen vallen van zijn ogen. In Kopenhagen wordt hij benaderd door de M16. Hij stemt na een aarzeling toe gevoelige informatie door te spelen.

Hij scheidt van zijn eerste vrouw, wordt teruggeroepen en teruggezet in rang. Uiteindelijk wordt hij uitgezonden naar Londen. Daar ontwikkelt hij zich met hulp van de Britten tot meesterspion. Na 30 jaar wordt hij weer teruggeroepen. Dat betekent dat hij ontmaskerd is. Een adembenemende ontsnapping volgt. De rest van zijn leven woont hij onder een schuilnaam in Engeland.

Het verhaal geeft een beeld van het onvoorstelbare leven van een spion, de machtsstructuren en de verhoudingen tussen de grootmachten tijdens de koude oorlog. Boeiende geschiedenis, super spannend verteld.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Non-fiction, Recensies, Thrillers

Getagd als , , , , , , ,

by | · 15:45

Tsjaikovskistraat 40

Waterdrinker, Pieter – Tsjaikovskistraat 40

Tsjaikovskistraat 40 is het vertrekpunt van deze roman. Het huis stond er al toen de revolutie van 1917 uitbrak. Waterdrinker is een meesterverteller. Ik zie door zijn woorden voor me hoe muitende militairen, arbeiders en -volgens Waterdrinker – ook kinderen met sabels door deze slagader van de revolutie, de Tsjaikovskistraat, naar de Doema trokken. Ik beleef de sensatie van toen.

Er is geen vastomlijnd verhaal, er zijn de belevenissen van de auteur die alle kanten op gaan. Belevenissen die waarschijnlijk mooier gemaakt zijn dan dat ze in werkelijkheid waren. In een roman mag dat, dus de James Bondachtige anekdotes zullen voor de helft waar zijn. Dan nog zijn ze ongelooflijk, schrijnend en soms tegelijkertijd ontroerend. Ze tonen allemaal de gespleten ziel van het land, vol drank en gericht op eigenbelang.

Het zijn sterke verhalen, cynisch, deprimerend en spottend met beschrijvingen in de overtreffende trap: een boeket in een bloemenwinkel ziet eruit alsof het al een week op een graf heeft gestaan. Een keuken is niet vuil maar overwoekerd met dikke korsten als bij leprozen. Verhalen over smerige hotelkamers, schitterende paleizen en bizarre ontmoetingen. Verhalen altijd gekoppeld aan de geschiedenis van Rusland. Een geschiedenis waar het foute uit het kapitalistische systeem wortel heeft geschoten. De geschiedenis herhaalt zich niet, zegt Waterdrinker, de geschiedenis rijmt. Variaties op thema.

Waterdrinker schrijft een liefdesverklaring, een avonturenboek, een schelmenroman vol ‘levende’ geschiedenis. Zo zouden leerboeken er voor leerlingen in het voortgezet onderwijs eruit moeten zien, geschiedenis zou in één klap een favoriet vak worden.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies