Tag archieven: boekrecensies

Het achtste leven

Haratischwili, Nino: Het achtste leven (voor Brilka)

Het boek bestaat uit acht delen waarin steeds één lid van de Georgische familie Jasji uitgelicht wordt. Het leven van Statia, Christine, Kostja, Kitty, Elene, Daria, Nitsa wordt beschreven. Het achtste leven, van Brilka, moet grotendeels nog geleefd worden.

Nitsa is de tante van Brilka, ze woont uiteindelijk in Berlijn. Ze vertelt na een zware innerlijke strijd het familieverhaal vol ongeluk, haat en dromen in een tijd van oorlog, onderdrukking, corruptie, willekeur en goddelijke chocolade. Een verhaal waar mannen de dienst uitmaken en vrouwen moeten vechten voor een eigen plek. Een verhaal waar beslissingen vanuit de machthebbers catastrofale gevolgen heeft voor de bevolking.

Nino Haratischwili geeft veel informatie over de tijd waarin de verhalen zich afspelen. Ze doorspekt de informatie ook met gebeurtenissen op wereldniveau. Dat is fijn, zo refereert het verhaal van de familie aan herkenbare feiten en brengt het dichtbij. Ik weet bijvoorbeeld nog dat ‘Hotel California’ uitkwam en zo wordt mijn context geplaatst naast die van de familie, wat het contrast verontrustend helder maakt.

Haratischwili laat Nitsa naar waarheden tussen alle leugens van de Russische geschiedenis zoeken, om te ontdekken dat de waarheid pijn doet. Ze stuurt de verwachtingen van de lezer door doorkijkjes naar de toekomst te geven, Brilka direct aan te spreken en eigen gedachten en gevoelens te beschrijven. Haratischwili schrijft zo betrokken dat de personages, ook de bijfiguren, reële mensen worden. Angstaanjagend echt.

Haratischwili maakt je deelgenoot van een tijd vol veranderingen en geeft daarmee zicht op het complexe heden. Bijna 1300 pagina’s, geen bladzijde te veel!

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies

Gaan, ging, gegaan

Erpenbeck, Jenny – Gaan, ging, gegaan

Op de Oranienplatz in Berlijn bivakkeren vluchtelingen. Richard heeft geen idee wie de vluchtelingen zijn en waar ze vandaan komen. Bij een volgend bezoek is het kamp opgeheven en zijn de vluchtelingen ondergebracht in een oud bejaardenhuis. Richard gaat daarnaartoe.

Hij wint het vertrouwen van de vluchtelingen en luistert naar hun verhalen: verhalen over families die verjaagd, uit elkaar gerukt of vermoord zijn. Over oorlog, vluchten en opvangkampen. Over onvoorwaardelijke kameraadschap en trouw. Als Richard vraagt wat de vluchtelingen willen, hoort hij maar één ding: ze willen werken.

Werken mogen ze echter niet. Ze moeten de asielprocedures afwachten. Procedures die voor alle Europese landen hetzelfde zijn, maar overal anders worden geïnterpreteerd. Politici praten niet over mensen, concludeert Richard, ze kijken naar welk ander land verantwoordelijk gehouden kan worden en schuiven elkaar de vluchtelingen toe.

Het was, beseft Richard, nog niet eens zo lang geleden dat vluchten, elders het geluk zoeken, iets was van de Duitsers zelf. De muur is nog maar net weg. Duitsland is nog niet zo lang geleden herenigd. Weggaan van jouw geboortegrond is trouwens van alle tijden. De oude Grieken vestigden zich tot diep in Afrika. Richard kan dat weten; hij was professor klassieke filologie.

Jenny Erpenbeck verweeft de verhalen van de vluchtelingen met het leven van Richard en daarmee met de recente geschiedenis van Duitsland. Zo worden hun verhalen toegankelijk en krijgen de vluchtelingen een gezicht, terwijl het ongemak door hun verhalen tijdens het lezen groeit.

Een realistische schets van het leven van vluchtelingen en hoe zij tegen een muur aanlopen.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Voor het eerst

Van Veen, Herman – Voor het eerst, verhalen over ouder worden.

Herman van Veen rijgt speels de ene anekdote aan de andere. Een verhaaltje van een paar regels, soms een halve bladzijde.

Van Veen hoeft, zegt hij, alleen maar zijn ogen dicht te doen om zijn herinneringen te zien, hij kijkt naar binnen. Hij zoekt geen herinneringen, ze komen voorbij, hij hoeft ze alleen maar te plukken. Zijn goede geheugen levert eindeloos veel verhaaltjes. Hij vertelt associatief, soms is een enkel woord voldoende om van de hak op de volgende tak te springen.

Van Veen beheerst het talent ‘luchtigheid’, ook bij ingrijpende ervaringen. Hij raakt het aan, zet in een paar zinnen de kwestie neer en gaat verder. De lezer zal zelf moeten invullen. Er woonden bijvoorbeeld in de context van de Tweede Wereldoorlog veel Joden in de buurt waar hij opgroeide. Hij vertelt dat zijn zus op haar zestiende een kind krijgt en dat is het. Soms werkt het korte en bondige wel. Het lukt hem bij mij angst op te roepen als hij schrijft dat op vier mei in de stilte geluisterd wordt of de oorlog terugkomt. Verdriet uit van Veen met een omweg. Er staat bij elk optreden een witte vergeet-mij-niet-roos op de piano om zijn vriend te gedenken die aan leukemie stierf.

Mijn bewondering voor Herman van Veen de zanger, de muzikant doet mij doorlezen. Ik herken hem en ben tegelijkertijd teleurgesteld. Wat wil hij vertellen? Het is me te oppervlakkig, het positief luchtige is te vermoeiend. Een boek is geen liedtekst.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Nooit ziek geweest

Dijkshoorn, Nico – Nooit ziek geweest

Klaas is de vader van Nico. Nico kan niets goed doen bij Klaas. Nico deugt niet. Hij speelt namelijk geen honkbal net als zijn vader en twee jongere broers, maar voetbal. Nico is daarom een uitslover, een huilebalk.

Nico vertelt. Hij schetst Klaas als een narcist die anderen constant gebruikt ter meerdere eer en glorie van zichzelf. Alles draait om ‘Klaassie’. Klaas denkt dat hij bij iedereen geliefd is, dat hij een geziene gast is en dat iedereen naar hem uitkijkt. Hij denkt dat hij een totaal vrije geest is. Hij schept op over wat hij allemaal kan en gepresteerd heeft, dramt net zolang door tot hij zijn gelijk heeft gehaald en is voortdurend overtuigd van zichzelf. Hij vertelt lachend aan iedereen over zijn ‘grappen’ en hoe hij een ander weer eens belachelijk gemaakt heeft. Klaas is gemeen onder het mom van een lolletje. Hij is vals maar Klaas zelf denkt dat hij de leukste is en dat iedereen om hem lacht.

Het verhaal irriteert mij al snel. Het is oppervlakkig, herhaalt zich en levert niets op. Ik zit niet te wachten op zoveel egoïsme, op zoveel dom gedrag. Als het gedrag van Klaas al humor is dan is dat niet aan mij besteed.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Marina

Zafón, Carlos Ruiz – Marina

Oscar vertelt na afloop van een belevenis een verhaal waaraan hij zelf twijfelt of het wel echt is gebeurd. Zo onwaarschijnlijk is het wat hij heeft meegemaakt. Zeven dagen is hij spoorloos. Zeven dagen beleeft hij met Marina een duister mysterie.

Hij ontmoet Marina en is onmiddellijk verliefd op haar. Marina vraagt Oscar mee te gaan om de in het zwartgeklede vrouw te zien die elke maand naar een graf zonder naam komt, maar met een vlinder op de zerk. Ze gaan naar het kerkhof, zien de vrouw, achtervolgen haar en komen terecht in een kas waar levensechte etalagepoppen hangen die onderdelen missen. Marina en Oscar ontmoeten Eva, een vrouw met een verminking. Op haar trouwdag kreeg Eva zuur in haar gezicht gegooid. Michaël is haar echtgenoot en eigenaar van een bedrijf dat orthopedische hulpmiddelen maakte. Michaël wilde met een elixer, gemaakt van een bepaald soort vlinder, verminkingen bij mensen herstellen en doden weer tot leven brengen. Michaël is krankzinnig geworden en Eva weet niet waar hij is.

De ontknoping is bizar. De poppen komen tot leven. Eva vermoordt voor ze sterft Michaël om Oscar en Marina te redden. Dan blijkt al die tijd dat Marina ernstig ziek is. Ze overhandigt Oscar op haar sterfbed een schrijfboekje om het verhaal dat ze samen beleefden op te schrijven.

Door de levensechte beschrijvingen en de sfeer die Carlos Ruiz Zafón weet te treffen, wordt de lezer het verhaal ingezogen. Loskomen is niet mogelijk. Hoewel het een onmogelijk verhaal is, duister, magisch, bizar en ongeloofwaardig is het zo echt, zo realistisch, zo zwart en duister. Een meesterwerk.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies, SF & Fantasy

Archief van verloren kinderen

Luiselli Valeria – Archief van verloren kinderen

Twee kinderen zitten op de achterbank; ze voeren gesprekken vanuit prachtige kinderlogica. De ouders zijn gericht en serieus.

De vader van de jongen (10 jaar) vertelt eindeloos over de Apache-indianen. Hij wil ‘de echo’s’ van het laatste leefgebied van de Apachen op band vastleggen. De moeder van het meisje (5 jaar) wil een documentaire maken over de tienduizenden kindvluchtelingen. Ze wil de vluchtelingen in de kern leren begrijpen. De verschillende redenen om op reis te gaan heeft zijn weerslag op de relatie.

Luiselli beschrijft de roadtrip in eerste instantie vanuit de vrouw en zo leert de lezer haar gedachten kennen, haar zorgen, haar relatie. De omgeving en de gebeurtenissen worden uitgebreid beschreven.

Halverwege het boek, wordt de jongen geïnspireerd door het boekje ‘Treurzangen voor verloren kinderen’ dat ’s avonds wordt voorgelezen. Hij gaat met zijn zusje zijn moeder helpen zoeken naar de verloren kinderen. Op dat moment wordt het verhaal verteld vanuit de jongen. Dan komt de actuele werkelijkheid van verdwenen kinderen in het grensgebied tussen Mexico en de Verenigde Staten intimiderend, verontrustend en pijnlijk dichtbij. De twee kinderen verdwalen en ontmoeten de verloren kinderen. Kinderen die te vroeg volwassen zijn geworden, ongelooflijk sterk, vindingrijk, zorgzaam en gericht op overleven.

Het is geen gemakkelijk boek: de geschiedenis rondom de indianen is mensonterend droevig. Het opsluiten van kinderen als gevangenen in detentiecentra is mensonwaardig. Luiselli hoeft geen oordeel te geven, die trekt de lezer zelf wel, daar is geen ontkomen aan.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies