Categorie archief: SF & Fantasy

Aldiss, Brain – Aardewerk

Wie ‘Aardewerk’ openslaat krijgt geen gemakkelijk te volgen of licht te verteren SF-verhaal voorgeschoteld. Aldiss, die het verhaal schreef in de jaren ’60, heeft met een bijna profetische gave een wereld opgetekend waarvan we juist in deze jaren de eerste contouren ontwaren.

Er loopt een dode man in de Zuidelijke Atlantische Oceaan, hij is overleden maar zijn moderne zwaartekrachtopheffer houdt hem overeind, zodat het lijkt of hij over het water voortschrijdt. Kapitein Knowle, gezagvoerder van de Ster van Triëst, een al wat ouder koopvaardijschip, besluit het stoffelijk overschot aan boord te nemen zodat het later in Afrika kan worden begraven. Afrika is het enige continent waar nog dynamische staten liggen. Daar waar Europa, Azië en Noord-Amerika een langzame hongerdood sterven ondanks hun machtige bewapening, is er op dit laatste continent nog voldoende vruchtbare, lees niet-totaal verschraalde, vergiftige grond voor landbouw.

Knowle vindt in de zakken van de dode een stapeltje liefdesbrieven van Justine aan ene Peter en omdat hij in tegenstelling tot veel andere kan lezen, wordt hij geobsedeerd door wat ze schrijft.

Doordat er een error optreedt in de navigatiecomputer van zijn schip, strandt Knowle, samen met zijn beide bemanningsleden, op de riffen van de Afrikaanse ‘Skeletten Kust’. Als door een wonder ontmoet hij na de nodige omzwervingen Justine, die hem probeert om te brengen…

‘Aardewerk’ is een lastig verhaal. Niet alleen moeten we zien te dealen met een aarde in de nabije toekomst die hopeloos is uitgeput door overbevolking en absolute nonchalance ten opzichte van de natuur, maar ook laat Aldiss onze hoofdpersoon lijden aan ernstige hallucinaties wanneer hij onder spanning staat. Hierdoor schetst hij een uitstekend beeld van het treurige leven in onze toekomst. Met steden gebouwd op platforms tegen de schadelijke dampen en dorpen als strafkampen omdat niemand daar vrijwillig wil zijn, krijgen we een gedetailleerd beeld van de totale ontreddering waarin de maatschappij is geraakt. Dit maakt dat egoïst en pacifist Knowle uiteindelijk naar de wapens grijpt, om zo een atoomoorlog uit te lokken. Aldiss’ ‘Aardewerk’ is geen gemakkelijk te lezen boek en dat is spijtig, want de boodschap is nu meer dan actueel.