Categorie archief: Non-fiction

Wolf Hall

Mantel, Hilary – Wolf Hall

Putney bij Londen, Engeland in 1500. Daar start het verhaal van Hilary Mantel over Thomas Cromwell, een man die een belangrijke, soms omstreden rol heeft gespeeld in de Engelse geschiedenis.  Thomas is zojuist door zijn vader Walter helemaal in elkaar geslagen en kan amper meer zien en lopen. ‘Terwijl hij probeert weg te kruipen neemt zijn vader opnieuw een aanloop en schopt naar zijn hoofd. “Ik zal Bella, mijn hond missen,” denkt hij nog. Niets doet er pijn, of misschien wel alles, omdat er geen afzonderlijke pijn meer is. Dan brult Walter, hij hupt op één voet alsof hij danst. “Kijk nou wat ik heb gedaan. Mijn laars kapot geschopt aan die harde kop van je!” Centimeter voor centimeter. Centimeter voor centimeter vooruit. Hou je hoofd laag, geef hem geen aanleiding. Zijn vaders tijdelijk gebrek aan concentratie vanwege het verlies van een goede laars geeft hem de gelegenheid om te braken. “Wel ja,” schreeuwt Walter. “Spuug maar raak op mijn goeie kasseien. Laat maar ‘ns zien wat je waard bent. Bij god, schijnheilig onderkruipsel, op je benen… “

Cromwell monstert aan als scheepsjongen om zo Engeland te ontvluchten, wordt huursoldaat in de Frans – Italiaanse oorlogen en volgt een opleiding tot koopman in Florence en Antwerpen. Hij leert  Latijn, Italiaans en Frans vloeiend spreken en schrijven en komt terug naar Londen in 1514. In het jaar 1527 pakt Mantel het verhaal weer op als Cromwell naast zelfstandig advocaat en koopman ook onbezoldigd secretaris is van Kardinaal Wolsey, de raadsheer van Koning Henry VII. Wanneer Wolsey in ongenade valt krijgt Cromwell al snel het vertrouwen van Henry VII en wordt zijn vertrouweling en belangrijkste minister. Maar Hilary Mantel neemt ons mee in een heel ander verhaal over Thomas Cromwell. We leren Thomas kennen als een warme, trouwe vriend en een liefhebbend echtgenoot en vader voor zijn familie. Uiteraard verweeft ze in haar vertelling over Cromwells leven al de historische gebeurtenissen die er plaatsvonden. Maar ook leren wij hoe hard het leven is in de middeleeuwen, wanneer Thomas in één dag zijn vrouw Lizzy en zijn beide dochters Anne en Grace verliest aan de ‘zweetziekte’. Dit verlies tekent Cromwell voor de rest van zijn leven. Daarnaast speelt ook het koninklijk drama rond Henry VII, koningin Catherine van Aragon en Anne Boleyn een belangrijke rol in de roman. Hilary Mantel stopt haar verhaal wanneer Thomas Cromwell naar ‘Wolf Hall’ gaat, het huis van John Seymour. Seymours dochter Jane trouwt later met koning Henry VII.

‘Wolf Hall’ van Hilary Mantel is een historische, literaire roman. Mantel kreeg voor het boek de ‘Booker Prize’ 2009. Warm aanbevolen.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Non-fiction, Recensies

Achtendertig nachten

IJmker, Janne – Achtendertig nachten

Om de waarde van haar families ‘waardelen’ veilig te stellen trouwt Elsjen Roelofs tegen haar wil met Jan Albers. Haar broer Luit trouwt met de zuster van Jan, zodat voor beide families de waardelen onaangetast blijven. Maar het gearrangeerde huwelijk loopt op alle manieren uit de hand. Jan is een moederskind en neemt geen beslissing zelf. Daarnaast is hij onzeker over zichzelf en zijn positie op de boerderij van Elsjens familie. Dit alles tezamen zorgt voor een diepe verwijdering tussen Elsjen en Jan en daarmee Jans familie. Wanneer Jan besluit om, zonder Elsjen hier in te kennen, een eigen ‘hof’ te huren in een dorp verderop, waardoor Elsjen niet meer voor haar zieke moeder kan zorgen, is Elsjen ten einde raad en ziet nog maar één mogelijkheid om verder te leven; dat is zonder Jan. Rattenkruit brengt haar op het idee Jan ziek te maken, zodat zijn hele plan niet door kan gaan. De dosering die ze door zijn pap doet is echter veel te hoog. Jan wordt vergiftigd en overlijdt…

‘Achtendertig nachten’ speelt zich af in het Drenthe van 1767. Janne IJmker heeft als basis voor haar roman een waargebeurde geschiedenis genomen en die gedramatiseerd. Dat maakt haar boek beslist niet minder leesbaar. We krijgen daardoor wel een inkijkje in het reilen en zeilen van de ‘gewone man’ in die jaren. De beide families zijn welvarend, omdat ze een ‘waardeel’ hebben in het dorp, iets wat alleen de rijke boeren in die tijd hadden. Daarnaast kiest IJmker er voor om steeds te terugblikken, vanuit de situatie dat Elsjen ‘in het gevang’ zit te Assen. De periode tussen de moord en de gerechtelijke uitspraak duurde, in dit specifieke geval, inderdaad achtendertig dagen.

Het is een boeiend verhaal geworden, goed historisch onderbouwd en absoluut meeslepend. Wanneer op 9 september 1767 het vonnis “radbraken en wurging door de strop” wordt voltrokken, weten wij als lezers alles over Elsjens leven, geloof, liefde, harde werken en ongelukkig huwelijk. In de uitgebreide historische verantwoording neemt Janne IJmker ons bij de hand om wegwijs te worden in de vele lokale begrippen en de rechtsgang in die dagen. Voor de echte doorbijters zien we zelfs nog hoe de familiestamboom zich nadien heeft ontwikkeld. ‘Achtendertig nachten’ een historische roman van hoge kwaliteit over het ongelukkige leven van een Elsjen Roelofs. Warm aanbevolen!

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Non-fiction, Recensies

De ondergang van het oude Europa

Carter, Miranda – De ondergang van het oude Europa

“De ondergang van het oude Europa” is geen roman, het is historisch boek gebaseerd op feiten. Miranda Carter voegt niet af of toe, maar toch leest het boek veelal als een roman. Knap werk. Misschien had de Engelse titel “The three Emperors” de lading wat beter gedekt, immers George, Nicholas en Wilhelm waren drie keizers én drie koninklijke neven.
“De ondergang van het oude Europa” begint rond 1860, waarbij Carter ons inzicht geeft in de achtergronden van het leven, de families en de persoonlijke verhoudingen tussen de drie mannen. George van Engeland was een eerste generatie-neef van zowel Wilhelm (Duitsland) als Nicholas (Rusland). Nicholas en Wilhelm waren achterneven, al was Wilhelm wel een directe neef van Nicholas’ vrouw Alexandra. De profielen van de drie mannen worden ons in het boek op fascinerende wijze geschetst. De ondergang van het oude Europa
Het is interessant om te lezen hoe de onderlinge positie van de drie landen (Engeland, Duitsland en Rusland) op het wereldtoneel en ook hun verhoudingen wijzigen. Hoewel de neven probeerden nauwe persoonlijke banden te blijven onderhouden, kan dit niet voorkomen dat de Eerste Wereldoorlog uitbreekt.
Het gedeelte van het boek waarin Carter beschrijft hoe George, Nicholas en Wilhelm handelen als hun landen langzaam maar zeker opschuiven richting gewapend conflict, is schokkend. George verzekert Nicholas bijvoorbeeld “Je kunt altijd rekenen op mij als je vriend.” Maar tijdens de Russische revolutie, trekt George zijn aanbod aan Nicolas voor amnestie in Engeland doodleuk weer in. De anti-Russische gevoelens in Engeland zijn te sterk. Dit leidde tot de moord op niet alleen tsaar Nicolaas, maar ook op zijn vrouw en vijf kinderen.

Uiteraard zijn er aanmerkingen te maken, hoe goed het verhaal ook is geschreven. Zelf raakte ik nu en dan behoorlijk in de war doordat Carter verschillende namen voor dezelfde persoon gebruikt. Bijvoorbeeld; Wilhelm is ook William en Willy. Maar Wilhelms zoon heet ook Willy. Zeker bij het gebruik van Russische namen, zonder verdere referentie, was dat even zoeken.
“De ondergang van het oude Europa” is een kloek en onderhoudend boek. Voor iedereen die geïnteresseerd is in de Europese geschiedenis en die van haar koningshuizen, lijkt het mij eigenlijk “een must”.

Miranda Carter.jpg

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Non-fiction, Recensies

De Keizerin

Jung Chang – De Keizerin

“De Keizerin” is werkelijk een fascinerende biografie. De ondertitel zegt al genoeg “Het verhaal van de vrouw die bijna vijftig jaar over China heerste”. Chang neemt je mee vanaf 1835 tot aan haar dood in 1908 en vertelt het verhaal van de jonge vrouw Cixi die voor het eerst in de verboden stad komt als ze net twaalf jaar oud is. Gekozen als een concubine van keizer Xianfeng, stond ze in het register als “de vrouw van de Nala familie”, té onbeduidend om haar naam te noemen. De Keizerin Jung Chang

Cixi blijkt intelligent en in staat zich te uiten, maar de bereidheid om haar mening te geven, werd door de keizer en zijn hof weinig gewaardeerd. Hij nam haar de suggesties kwalijk en ze werd dan ook niet begunstigd. Keizerin Zhen, hoofd van de harem, moet haar in bescherming nemen. Nog meer in haar voordeel is het feit dat ze de moeder wordt van de keizers enige levende zoon, Zaichun. Wanneer de keizer sterft, organiseren Cixi en Zhen een succesvolle staatsgreep en trekken zo de macht aan zich door middel van Cixi’s zoon.

Het boek biedt het complete levensverhaal van de vrouw die aan het begin stond van de modernisatie van China. We zien haar macht groeien, met verbazingwekkende ups en downs, successen en tragedies. Cixi deed dit alles vanuit de schaduw achter de keizerlijke troon. Eerst die van haar echte zoon en vervolgens van haar geadopteerde zoon. Hoewel de biografie primair onpartijdig is, voel je toch een voorzichtige warmte voor Cixi bij de auteur…
“De Keizerin”, een forse, goed lezende biografie, die werkelijk bijzonder informatief is.

Jung Chang

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Non-fiction, Recensies

Meisje met de negen pruiken

Stap, Sophie van der – Meisje met de negen pruiken

Een eerlijk, oprecht recht-op-en-neerboek. Niet geromantiseerd maar puur. Zo schrijft Sophie van der Stap. Het is niets meer en niets minder, hetOmslag Meisje met de negen pruiken is zoals het is.
Allemaal termen om mijn bewondering uit te drukken voor haar schrijfstijl, haar lef om haar lichaam en geest bloot te geven, haar naakte waarheid. Alles en iedereen is echt: de dokters, de zusters, haar familie, vrienden en vriendinnen, haar pruiken, de kroegen en het ziekenhuis en haar “lange vriend”, de slang met de chemo die de kankercellen moet doden.

Het verslag start op 17 februari 2005 en eindigt op 23 juni 2006 met een epiloog in februari 2008.
Ik vind het boeiend om te lezen maar ook confronterend. Stel dat zoiets mij overkomt. Door haar verhaal komt de kanker dichterbij dan ooit en vallen passages de lezer rauw op zijn dak. Er valt echter ook veel te schateren. “Ik wou dat er een dokter was met meer gevoel voor tumor.” En de hilarische verklaring over de oorzaak van haar plotselinge bewusteloosheid in juni 2006.
Ook kritische noten schuwt de schrijfster niet: bloedmonsters die kwijtraken, infuusnaalden die 3x misgestoken worden door een anesthesist, dossiers die zoekraken, beslissingen die van toeval afhangen, dokters die allemaal iets anders beweren.

Misschien is het meest opvallende het allesoverheersende gevoel van behoefte aan geborgenheid, weg kunnen kruipen in een paar armen, troostende woorden, aaien, zachte kusjes, strelende handen.
De negen pruiken staan voor haar stemmingen, haar 9 subpersoonlijkheden, die haar helpen de kanker te overwinnen.  Gevoelens van wanhoop, onzekerheid, angst voor de dood, verliefdheid, liefde, euforie, berusting gaan als een achtbaan door haar heen.
Sophie van der Stap
Meisje met de negen pruiken is een monument voor iedereen die vecht, soms gedurende hun hele leven, tegen de dood, die kanker heet.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Non-fiction, Recensies

De kommandant

Höss, Rudolf – De kommandant

Bij het hier besproken boek wordt geen “ster-rating” aangeboden.

Rudolf Höss werd kort na de tweede wereldoorlog gevangen genomen en legde deze verbazingwekkende De commandantverzameling van gedachten, opmerkingen en beschrijvingen vast tijdens zijn proces en het wachten op zijn executie. Höss legt duidelijk de geschiedenis, de structuur en de missie van de concentratiekampen (niet alleen Auschwitz) uit. Op allerlei niveaus en in alle aspecten: van blokleider, Kapo en van bewaker. Hij beschrijft zelfs gedetailleerd de voor- en nadelen van het gebruik van honden bij de bewaking. Zijn beschrijvingen van het vergassingsproces zijn fascinerend en schokkend tegelijk. Je voelt je bijna obsceen tijdens het lezen. Alsof je zelf door het kijkgaatje in de deur gluurt, terwijl er onschuldige mensen sterven.  Hij beschrijft de architecturale problemen waarmee rekening gehouden moet worden tijdens het ontwerp  en de bouw van  het crematorium. Het boek bevat naast foto’s ook diagrammen. Höss ontkent zijn rol niet, maar hij valt terug op het oude ‘bevel is bevel’- excuus en voelt zich verraden door de hogere rangen, die hij zo vertrouwde, hoog in de nazipartij.

In zijn verhaal beschrijft hij gedetailleerd collega SS-persoonlijkheden, van Himmler tot gemeenschappelijke bewakers. Er is werkelijk veel te lezen in het boek, te veel.
Höss beweert dat hij is geslagen en gemarteld om hem tot een bekentenis te dwingen. Maar de verbluffende details in zijn boek zijn al een getuigenis op zich. Dat hij probeerde om zijn naam te wijzigen en zich te verbergen na de oorlog, vertelt ons dat hij zich wel degelijk bewust was van zijn niet-verdedigbare gedrag. Hij geeft in zijn boek toe een van de grootste massamoordenaars uit de geschiedenis te zijn.

‘De kommandant’ is geen aangenaam boek. De foto’s die erin zijn opgenomen, zijn vreselijk vooral omdat ze begeleid worden door teksten alsof het een normale biografie betreft. Dit boek is ook moeilijk te bevatten, zeker als je er vanuit gaat dat individuen vooral zelf verantwoordelijk zijn voor de keuzes die ze tijdens hun leven maken. Het tart je bevattingsvermogen als je leest hoe een reeks keuzes en beslissingen iemand kunnen maken tot een van de hoofdrolspelers in de daadwerkelijke uitvoering van de Holocaust.

Wanneer u aan het einde van het verhaal komt, zult u meer begrijpen van deze man, die aan een ondenkbare taak uitvoering gaf. Uw vragen kunnen nooit allemaal worden beantwoord , maar misschien kunt u enig inzicht krijgen in de geest en gedachten van een van de mensen die betrokken was bij de grootste slachting van de 20ste eeuw.

Hoss tijdens proces‘De commandant’ is een ronduit verontrustend boek, dat nog heel lang in uw gedachten blijft spoken.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Non-fiction, Recensies