Boschwitz, Ulrich Alexander – De reiziger
Silbermann is gelukkig getrouwd met Elfriede, heeft een volwassen zoon en is een geslaagde Joodse handelsman in Berlijn. Hij bevordert zijn medewerker en vriend Becker tot compagnon maar dat pakt niet goed uit. Becker gooit geld van de zaak over de balk, gokt en drinkt en verandert van
een rustige toegewijde medewerker in een luidruchtige leugenaar die heult met twee Sturmführers. In die tijd – 1938 – steekt het antisemitisme fors de kop op en van de ene op de andere dag worden met name Joodse mannen opgepakt en vastgezet. Elfriede vraagt Otto Silbermann niet thuis te komen: het huis is een slagveld en zij is vertrokken naar haar broer. Otto, die hevig verwikkeld is in een financiële strijd met Becker, is zijn compagnon achterna gereisd. Na een ruzie delen zij het bedrijfskapitaal en ieder gaat zijnsweegs. Maar waar moet Silbermann heen? Hij stapt de trein in richting Aken, dan weer Hamburg, Dortmund om uit handen te blijven van de progroms, de gewelddadige aanvallen tegen de Joden. In de trein voelt hij zich veilig. Maar hoe langer hoe meer wordt hij heen en weer geslingerd tussen hoop en vrees en is steeds op zijn hoede. Hij wordt onzekerder, maakt fouten, kan zich soms niet meer beheersen, zijn geld raakt op en hij is de wanhoop nabij…
Van begin tot einde een aangrijpend verhaal. Nauwkeurig beschrijft Boschwitz Silbermanns twijfel, angsten, verbazing over wat er gebeurt, zijn ongeloof en de zorg om zijn familie. De schrijver schetst de gebeurtenissen vanuit het perspectief van de hoofdpersoon. Een deprimerend verhaal. Ondanks het feit dat hij steeds ontsnapt aan de progroms in Duitsland wacht hem een afschuwelijk lot.
Een verhaal over de ontmenselijking waarbij je voor een deel een parallel kunt trekken met Kafa’s De Gedaanteverwisseling. Ontdaan, verdwaald in zijn leven ploetert Silbermann verder en blijft geloven in het goede van de mens.
Ulrich Alexander Boschwitz was 27 toen hij in 1942 samen met 360 andere opvarenden door een Duitse onderzeeër werd getorpedeerd. Zijn manuscript dat hij schreef op 23-jarige leeftijd, heeft Peter Graf geredigeerd en heruitgegeven in 2018.