Maandelijks archief: september 2022

Veronika besluit te sterven

Coelho, Paulo – Veronika besluit te sterven

Veronika vindt het leven ondragelijk zinloos en oppervlakkig. Ze slikt pillen met de bedoeling zelfmoord te plegen maar de poging mislukt. Veronika wordt wakker in een gekkenhuis.

De arts Dr. Igor besluit een experiment met haar te doen zonder dat ze het weet. Hij wil promoveren op onderzoek naar een middel tegen levensbitterheid. Hij injecteert haar met een middel dat onschuldige hartklachten veroorzaakt en vertelt haar dat ze nog maar een week te leven heeft. Met de dood voor ogen ontdekt Veronika haar werkelijke verlangens.

Het individuele verlangen tot zelfverwezenlijking staat tegenover de eisen van goed gedrag die de maatschappij stelt. Paulo Coelho zet gek zijn af tegen wat normaal gevonden wordt. In een gekkenhuis wijkt een gek niet af van de andere gekken en is daarmee normaal. Coelho speelt op een overtuigende wijze met de begrippen waanzin en werkelijkheid.

Veronika speelt ‘s avonds piano. Ze had als kind pianiste willen worden maar moest van haar moeder rechten studeren omdat met pianospelen geen brood op de plank kwam. Veronika doet wat moeder verlangt om na de studie zonder verdere ambitie te gaan werken in een bibliotheek. In het gekkenhuis speelt Veronika de sterren van de hemel. Er klinkt levenslust door in haar spel; levenslust dat besmettelijk blijkt te zijn voor andere patiënten.

Naast Veronika worden een drietal levens van andere patiënten beschreven en hoe zij in het gekkenhuis terecht gekomen zijn. Veronika met haar muziek blijkt de katalysator. De drie komen samen tot inzicht dat hun gekheid veroorzaakt wordt door zichzelf weg te cijferen en tot het extreme te luisteren naar de eisen van anderen. Door de andere boven zichzelf te stellen verliezen ze zichzelf. Het boek gaat niet over sterven maar over leven, over dromen nastreven, doen wat bij je hoort. Als roman valt het boek tegen. De boodschap is echter glashelder: Laat de ander, leef jouw eigen leven.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

De ommegang

Aken, Jan van – De ommegang

Isodoor Rillington is te vondeling gelegd. Hij groeit op in een klooster. Het leven van een opgroeiend kind is prachtig beschreven. Het klooster is de maatschappij in het klein; leerschool voor de kleine Isodoor.

Isodoor ontwikkelt een fabelachtig geheugen. Een monnik leert hem in zijn hoofd een bouwwerk als een stad te bouwen en in die stad alles wat hij hoort of ziet op te slaan. Door dagelijks een rondgang door zijn stad te maken onderhoudt hij het geheugenbouwwerk. Isodoor wil bouwmeester worden en gaat medicijnen studeren. Het idee is, zo genoeg geld te verdienen om een bisschopszetel te kopen en als bisschop zijn macht te gebruiken om zelfontworpen kathedralen te bouwen.

Isodoor studeert in Oxford, Parijs en Bologna waar hij hilarische, spannende avonturen beleeft. Hij ontmoet wetenschapper/leraar Maelgys. Ze raken op elkaar gesteld. Op een gegeven moment vertelt de wijze Maelgys ‘het diepste inzicht’ dat hij verworven heeft. Isodoor is verrukt over de schoonheid hiervan en verbaasd dat hij dit zelf niet heeft kunnen bedenken. Isodoor vestigt zich aan de Zwarte Zeekust. Hij verdient als arts een fortuin. Na een aantal jaren vertrekt hij naar China. Daar krijgt hij de opdracht een moskee te bouwen. In China beleeft hij wonderbaarlijke avonturen. Uiteindelijk keert hij gedesillusioneerd terug naar Europa.  In Konstanz weet hij de bisschop te winnen voor het plan een kathedraal te bouwen naar zijn ontwerp. In Konstanz heerst een klimaat van manipulatie, leugens en bedrog. Het is één groot machtsspel. Isodoor voelt zich hierin helemaal thuis en denkt de slimste te zijn. Het gaat verkeerd. Voor de rechtbank kan hij zich alleen nog redden als hij het grote inzicht van Maelgys prijsgeeft.

Het deel van het boek dat zich in China afspeelt had van mij niet gehoeven. Het is te veel van het goede. Ook Isodoor gaat wat mij betreft helemaal over de top. Hij wordt een onaangenaam heerschap. Ik herkende op een gegeven moment een borderliner in hem. Ik wil zo iemand niet leren kennen. De fantasie van Jan van Aken kent geen grenzen maar laat hem op het eind van het boek in de steek. Het slot is teleurstellend voor de hand liggend.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Zomerlicht, en dan komt de nacht

Stefánsson, Jón Kalman – Zomerlicht, en dan komt de nacht

Er gebeurt niets in het dorp. In dat heel gewone alledaagse toont Stefánsson de kern van het bestaan. Er is liefde, overspel en dood. Er is eenzaamheid, hartstocht, verdriet en angst.

Mensen verliezen hun baan. Het lijkt te spoken. Een man wordt astronoom. Post wordt gelezen. Geheimen verspreiden zich als nieuwtjes. Mannen begeren. Er is jalousie. Stefánsson beschrijft de dagelijkse besognes op een bijna babbelende manier. Hij weet precies het unieke in elk van de beschreven levens te raken. De verhalen zijn poëtische sprookjes zo mooi. In sprookjes loopt het niet altijd goed af: na het zonlicht komt de nacht. Acht korte verhalen over mensen in een klein dorp in IJsland. Een gemeenschap van mensen die op elkaar aangewezen is, elkaar overal tegenkomt.

Elk verhaal draait om een of meer hoofdpersonen. Deze worden in al hun uniciteit prachtig beschreven. In andere verhalen heeft zo’n hoofdpersoon soms een bijrol. Observaties van een paar zinnen geven een beeld van het geheel. Zo ontstaat er zoiets als een verband, al is er geen doorlopende lijn.

Stefánsson speelt met contrasten. Schoonheid en lelijkheid, licht en donker, ruw en verfijnd. Deze verhalen hoef je niet te verzinnen, de werkelijkheid is surrealistisch genoeg. Stefánsson heeft er oog voor. Er zijn geen plots; Stefánsson beschrijft het ongewoon gewone. Het vraagt van de lezer aandacht. Mijn advies is traag te lezen.

Alleen al voor het laatste verhaal moet het boek gelezen worden. Een man en een vrouw en hoe het verder gaat. Intens geluk en diep verdriet liggen dicht bij elkaar. De verhalen over eenzaamheid zijn aangrijpend. Het is onmogelijk dat het bijvoorbeeld nog goed komt met de jurist die onderzoek doet naar de vrouw van het restaurant. Maar toch.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies

Het Rosie project

Simsion, Graeme – Het Rosie project

Hij redeneert volstrekt logisch en komt zo tot diepe inzichten. Hij heeft een goed geheugen en leert razendsnel. Hij is bekwaam in karate en aikido en ziet er goed uit.

Hij heeft echter een handicap. Hij heeft moeite met sociale interactie. Hij neemt alles letterlijk en houdt zich strikt aan wat er gezegd wordt. Ze zeggen dat hij niet flexibel is, dat is hij wel. Hij vindt overal oplossingen voor. Zijn hersenen zijn anders geprogrammeerd dan die van een doorsnee mens en hij heeft er vrede mee. Al die tegenstrijdigheden, al die keuzes; het is hard werken voor Don Tillman, professor in de genetica. Met alle respect: het is zo vermakelijk.

Don besluit een vrouw te zoeken. Het zoeken benadert hij als een wetenschapper dus stelt hij een lijst op vol gevraagde kwaliteiten om een optimale match te vinden. Het schiet echter niet op. Hij heeft leuke gesprekken maar weet op basis van de score al dat hij niet verder gaat.

En dan is Rosie er ineens die zijn tot de minuut gestructureerde leven overhoop gooit. Ze rookt, drinkt, is vegetariër en werkt als barkeeper. Ze is dus per definitie geen kandidaat voor Don. Op een of andere manier is er een klik. Hij besluit haar te helpen bij het zoeken naar haar echte vader; het vaderproject is geboren. Van elk van de potentiële vaders wordt DNA verzameld. Wat volgt is een pracht van een hilarisch avontuur met twee uitersten: ratio en gevoel en de beweging daartussen.

De personages zijn geen karikaturen, geen platte persoonlijkheden. De bovenbuurvrouw en de vrouw in het verzorgingshuis bijvoorbeeld spelen een bijrol maar Simsion weet ook van hen toch mensen van vlees en bloed te maken. Een tweetal passages koester ik: het is kwetsbaar mooi hoe Don beredeneert dat hij toch echt wel in staat is te voelen en de tweede hoe Rosie hem aan het dansen krijgt. Daar kunnen gewone mensen nog veel van leren.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Het verloren symbool

Brown, Dan – Het verloren symbool

Volgens professor Robert Langdon baseerden de ‘founding fathers’ de inrichting van Amerika op inzichten van de vrijmetselarij. Nu nog zijn, voor diegene met kennis van zaken, de symbolen van die vrijmetselarij zichtbaar.

De professor is als gids voor de lezer, hij geeft historische colleges met duidingen van beelden, schilderijen, architectuur. Peter Solomon is vooraanstaand lid van de vrijmetselarij. Hij is ontvoerd. Katharine, de zus van Peter, is wetenschapper. Het verhaal van de ontvoerder van Peter, Mal’akh, wordt in delen verteld en hoewel extreem, de stukjes vallen geloofwaardig in elkaar. Eigenlijk is Mal’akh de hoofdpersoon en de enige die tot leven komt.

Peter, Robert en Katharine lijken supermensen. Wat zij voor hun kiezen krijgen, zou voor een gewoon mens genoeg zijn om jaren in therapie te moeten. Hen lijken de gebeurtenissen niet te deren. Peter heeft ooit aan zijn vriend Robert gevraagd een amulet voor hem te bewaren. Een amulet die nodig is om de codes van een piramide te kraken. Met een smoes weet Mal’akh Robert met de amulet naar Washington te lokken. Mal’akh wil met de ultieme kennis, verborgen in de piramide, zichzelf transformeren.

Mal’akh eist dat Robert de amulet aan hem geeft en de geheime kennis ontcijfert. Het leven van Peter staat op het spel. Robert en Katharine vertrouwen directeur Sato van de CIA niet. Pas als Sato duidelijk maakt wat naast de ontvoering het echte gevaar is, wordt alles op alles gezet.

Het is een waanzinnig, bloedstollend en knap in elkaar gezet verhaal langs kunsthistorische feiten, wetenschappelijke kennis en raadsels. In elk hoofdstuk gebeurt er wel iets dat de spanning hooghoudt. Onverwachte wendingen maken dat je blijft lezen. Tot de ontknoping aan toe blijft het spannend. Jammer dat de losse eindjes van het verhaal na de plot nog aan elkaar geknoopt worden, het verhaal dooft daardoor als een nachtkaars uit. Irritant zijn de colleges. Juist als het spannend wordt, gaat Robert uitleggen hoe het zit. Op bladzijde 470 zegt Sato het kernachtig: ‘bespaar me het academische gelul’.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies, Thrillers

De vreemdelinge

Durastanti Claudia – De vreemdelinge

Claudia Durastanti beschrijft haar rusteloze en verwarrende geschiedenis met een zekere afstand: nuchter, observerend en zonder een direct oordeel.

Beide ouders zijn doof. Beide ouders overschreeuwen hun doofheid door uitzonderlijk gedrag. Gedrag dat voor Claudia gewoon is. Beide ouders hebben in Italië goede banen. Toch emigreren ze naar New York. Het leven in New York is chaotisch tussen de van oorsprong Italiaanse families met hun louche gedrag. Moeder probeert een kunstenaarsbestaan op te bouwen. Vader werkt in de bouw: ‘Overdag bouwde mijn vader flats, ’s-nachts sloopte hij huwelijken’.

Na de scheiding van haar ouders gaan Claudia en haar broer met hun moeder terug naar de geboortestreek van de moeder: Basilicata, een achtergebleven arme streek. Claudia is daar de Amerikaanse, vindt geen aansluiting en vlucht in het lezen van boeken. Hier moet de liefde voor taal ontstaan zijn. Het leven in Italië is rommelig, turbulent en kleurrijk. Moeder drinkt veel, leeft van dag tot dag. Vader laat zich af en toe zien, wat het niet overzichtelijker maakt. Er is armoede, het gezin leeft sociaal geïsoleerd.

Pas als Claudia in Rome studeert, realiseert zij zich dat het leven onlosmakelijk verbonden is aan afkomst. Armoede kleeft aan je, als een ziekte. Het is wreed om te ontdekken dat je, zelfs met een goede opleiding, er nooit echt bij zal horen. Claudia beseft dat ze een vreemdelinge is, eenzaam en stil, zoals haar ouders ook nog door doofheid eenzaam stil zijn.

De vreemdelinge is geen afrekening met Claudia’s opvoeding of jeugd. Het is meer een zoektocht. Willen begrijpen hoe het leven werkt binnen verschillende culturen, binnen verschillende contexten met de gevolgen en consequenties voor het eigen leven. Claudia Durastanti vangt haar gedachten, ervaringen en gevoelens met woorden en de woorden bieden een zekere mate van ordening. Het leven is voor Claudia chaotisch, daarmee is het verhaal (heerlijk) chaotisch.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Literatuur, Recensies