Maandelijks archief: april 2023

De blinde uil

Hedayat, Sadegh – De blinde uil

Hallucinerend neemt de ik-figuur de lezer mee in een maalstroom waarin heden en verleden in elkaar opgaan, illusie en werkelijkheid elkaar overlappen en waar de gebeurtenissen zich in een steeds wisselende wereld net iets anders dan eerder herhalen.

Het paard van de lijkwagen bijvoorbeeld komt terug als het paard van de slager. Is daarmee de slager dezelfde als de koetsier van de lijkwagen? De straatventer heeft dezelfde lach als de oude man in het visioen. Zijn daarmee de oude man en de straatverkoper dezelfde persoon? En zo meer.

Het boek bestaat uit drie delen. De ik-figuur in het eerste deel ziet door een luchtrooster onder een boom een oude man zitten bij de rivier. Aan de andere kant van de rivier staat een beeldschone vrouw die hem een lotus aanreikt. De ik-figuur is geobsedeerd door de vrouw. Hij schildert haar op pennenkokers die verkocht worden door zijn oom. Op een avond komt die vrouw binnenwandelen, gaat op het bed liggen en is dood. De ik-figuur giet wijn tussen haar lippen. Ze opent haar ogen. Eindelijk kan de ik-figuur de ogen naar waarheid schilderen. Dan snijdt hij de vrouw in stukken en na een bizarre rit naar de begraafplaats, begraaft hij haar. Het tweede deel gaat over de jeugd van de ik-figuur die zonder ouders opgroeit bij een voedster. Hij trouwt met een vrouw om haar uiteindelijk te vermoorden. Als deel twee de werkelijkheid beschrijft, is die minstens zo bizar als het eerste nachtmerriedeel.
In het laatste deel, een paar pagina’s lang, lijkt de werkelijkheid tot de ik-figuur door te dringen. Dat wat voor de waarheid doorgaat.

Sadegh Hedayat schreef een niet gemakkelijk te doorgronden verhaal. Als de lezer zich kan overgeven aan de beeldschone taal dan zal hij de waanzin waarderen. 4 sterren

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

De woestijn van de Tartaren

Buzzati, Dino – De woestijn van de Tartaren

Na de officiersopleiding lonkt voor Drogo een militaire carrière. Zijn eerste stap op de ladder is het bewaken van de grens. Hij wordt ver van de bewoonde wereld in de vesting Bastiani aan de rand van de woestijn geplaatst.

Het landschap waar Drogo doorheen rijdt op weg daarnaartoe doet hem bijna besluiten rechtsomkeer te maken. Aangekomen bij de vesting wordt hij door een collega nog verder uit de droom geholpen: volgens hem is de vesting achterhaald en valt er niets te bewaken. Dan moet het leven binnen de vesting voor Drogo nog beginnen.

Ortiz en Drogo kunnen het als collega’s goed met elkaar vinden. Meesterlijk hoe Buzzati de gesprekken met de twee weergeeft. Absurditeit, zinloosheid en treurigheid zijn in al hun woorden voelbaar maar worden niet door de mannen als zodanig beleefd. Het is de lezer die de beklemming voelt. Voor de mannen is het een manier van leven. Na twee jaar krijgt Drogo verlof. Hij gaat terug naar zijn dorp maar vlucht als het ware terug naar de vesting. Hij heeft alle aansluiting met het oude leven verloren. Terug in de vesting is er weer de regelmaat van het wisselen van de wacht, de rondes lopen, turen naar de eindeloosheid. Iedereen houdt de illusie in stand dat de vijand kan komen. Een paard bij de muren zorgt voor opwinding en ondefinieerbare bewegingen in de verte zorgen voor een verhoogde paraatheid.

Pas als Drogo oud en ziek in de hospitaalwagen naar de bewoonde wereld wordt afgevoerd, is er het besef dat de tijd als droog zand tussen zijn vingers is geglipt. De intense treurigheid van het besef dat het voorbij is, dringt tot hem door.

Buzzati heeft een spannend verhaal geschreven over het leven in een oersaaie vesting.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

De grote angst in de bergen

Ramaz, Charles-Ferdinand – De grote angst in de bergen

Er zijn plekken op de wereld waar je als mens niet moet komen. Sasseneire, een alpenwei vlak onder de gletsjer, is zo’n plek. De ouderen in het dorp weten dat. Op Sasseneire ligt een vloek. Jaren geleden baanden mannen uit het dorp een pad naar boven; slechts één van de mannen is teruggekeerd.

De nieuwe generatie lacht om dit soort oude-mannenpraat. Zij vinden het zonde om zo’n mooi stuk grasland niet te gebruiken. Met een minimum aan stemmen wordt de beslissing genomen en een groep van zeven mannen gaat op Sasseneire zo’n zeventig koeien weiden. Het onheil laat niet lang op zich wachten. Er breekt een onbekende besmettelijke ziekte onder de koeien uit. De weide wordt onder quarantaine geplaatst. Eten voor de mannen wordt tot aan de rand van het gebied gebracht, gewapende wachters bewaken de wegen naar het dorp. Koeien sterven bij bosjes. Eerst begraven de mannen de dode dieren, later is daar niet genoeg energie voor. De dode dieren liggen als macabere beelden op het veld.

Joseph, een van de mannen op de weide, mist zijn geliefde in het dorp zozeer dat hij de quarantaine omzeilt door over de gletsjer en de kam van de berg te klimmen. Het drama voltrekt zich, de ziekte treft iedereen.

Het verhaal van de alpenwei, de ziekte en de liefde is te mager, de personages te plat. Het is allemaal te voorspelbaar. Met de coronapandemie en de stikstofcrises komt het boek wel in een ander daglicht te staan. Het boek moet het van de beschrijving van de natuur hebben. Charles-Ferdinand Ramaz beschrijft op schitterende wijze de bergen vol wisselende kleuren en geluiden. Hij laat voelen dat de mens nietig is en vooral niet moet niet denken de natuur te kunnen beheersen.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies

Hoe mijn vader werd verwekt

Meuleman, Bart – Hoe mijn vader werd verwekt

Om te voorkomen dat ze met de verkeerde jongen omgaat wordt Anna door haar vader naar Brugge gestuurd om als dienstmeisje te gaan werken bij de welgestelde familie Cocquyt. Naar buiten toe zijn de leden van de familie Cocquyt uiterst vriendelijk, geen klant mag weggejaagd worden; binnenshuis heerst een schikbewind. Anne vindt in eerste instantie haar draai.

Het dochtertje van meneer Emile – de zoon van de familie – overlijdt. Kleine Leopold, zijn andere kind, is ziekelijk. Er zijn zorgen om het nageslacht. Dan begint de ellende voor Anna. Zij wordt door zoon Emile verkracht. Als dienstbode kan Anna geen kant op. Uiteraard ligt het niet aan zoonlief maar aan Anna dat ze zwanger wordt. Jos wordt geboren en onmiddellijk na de bevalling ondergebracht bij een ‘engeltjesmaker’, een vrouw die normaliter abortussen uitvoert. Anna mag twee uur per week met haar kind samen zijn.

Na twee jaar wordt Anna weggestuurd, ze gaat met Jos terug naar haar geboortegrond. Ze trouwt met de man die toentertijd de reden was dat ze was weggestuurd. Hij erkent het kind en geeft het daarmee zijn achternaam. Mijnheer Emile komt meerdere keren met een dure auto voorrijden om zijn zoon op te eisen. Moeder weigert. Eenmaal volwassen gaat Jos op onderzoek uit. Een pijnlijke zaak. De familie wil van niets weten want ‘wat de buren er niet van zouden zeggen’.

Bart Meuleman ontrafelt zijn eigen familiegeschiedenis. Thuis werd er niet over gesproken. Een bijzinnetje tijdens een autorit, waarin Jos tegen zijn zoon Bart terloops zegt dat opa niet zijn vader is, is het enige. Het gerucht ging al. Genoeg voor Bart om de geschiedenis te reconstrueren. Een klein boekje hoe het kan gaan in het leven. Elke zin toont Barts liefde voor zijn oma en zijn vader.

Een reactie plaatsen

Opgeslagen onder Boeken, eBooks, Fiction, Recensies