Williams, John – Stoner
William Stoner wordt geboren in 1891 als enig kind van een boerenfamilie. Zijn afkomst is bescheiden en hij is voorbestemd om later de boerderij
over te nemen waar hij al op werkt. Het loopt anders. Zijn ouders stimuleren hem naar de landbouwhogeschool te gaan aan de universiteit van Colombia. Daar switcht hij na een paar jaar naar Engelse letterkunde. Dan beschrijft het boek de loopbaan van een universitair docent Engels: zijn onderwijs, wat hij leest, schrijft, zijn vriendschappen en zijn liefde voor de geïdealiseerde bankiersdochter Edith waarna verbittering volgt, ook voor zijn dochter Grace. Hij groeit uit tot een goede docent maar is wars van de interne politieke spelletjes. Er volgt een liefdesrelatie met de jonge docente Katherine Driscoll die wordt gekenmerkt door passie en diepe sensualiteit. Een lichtpunt in de duisternis van zijn huwelijk, dat wordt gekenmerkt door seksuele onverenigbaarheid. De relatie wordt verbroken om een schandaal op de universiteit te voorkomen. Stoner sterft in de anonimiteit, stil en alleen.
Na het lezen van de eerste pakweg zestig pagina’s vroeg ik me teleurgesteld af: “En dit boek zou mijn hele leven na lezing moeten veranderen?” wat alle recensies in volle overtuiging beweerden. Na 318 bladzijden was ik overtuigd. Niet van de verandering in mijn leven maar wel van de schoonheid van het boek: de onbeduidendheid, de saaiheid die in het begin van de pagina’s afdruipt, wordt als het ware omhooggetild. De schrijver maakt het tot een statement van de hoofdpersoon door alles wat Stoner bezighoudt en wat hem overkomt ongelooflijk helder te beschrijven en door rotsvast achter hem te staan. Dit boek gaat over de liefde in al zijn verschijningsvormen en alle krachten die daar tegen ingaan. Volgens de schrijver is Stoner een échte held en had geen triest maar een bijzonder goed leven: hij hield van zijn vak, dat hem een identiteit gaf en hem maakte tot wat hij was.
Een onwaarschijnlijk schitterende roman. Wat bleef hangen? Liefde staat centraal in alles wat een mens doet. Als ik u was, zou ik beginnen met houden van uzelf, neerzijgen op de bank en dit boek lezen.